Kommentaar van de zijlijn: de oogst van 14-27 juni 2010

Hieronder een overzicht van kommentatoren die hun licht onder de korenmaat laten schijnen. Startend vanaf 14 juni 2010. De in mijn ogen interessante passages het onthouden waard, zijn in "ITALIC" gearceerd.

23 juni 2010

N-VA loopt zelfde gevaar als Volksunie

Is deelname aan een federale regering nefast voor een Vlaams-nationalistische partij?
Gabriels: Eind jaren tachtig zat de Volksunie in een federale regering waarin we alleen nodig waren voor de tweederdemeerderheid waarmee een staatshervorming kon worden gerealiseerd. In sociaaleconomische dossiers werd nauwelijks of geen rekening met ons gehouden. Ik vrees dat de N-VA nu hetzelfde gevaar loopt. Bart De Wever moet erover waken dat zijn partij zich ook met andere thema’s bezighoudt. Anders wordt de N-VA straks meteen bij de bok gezet.
Sauwens: De vraag is natuurlijk wat De Wevers achterban bereid is te slikken. De hele geschiedenis van de Vlaamse beweging is een strijd geweest tussen mensen die meteen de onafhankelijkheid van Vlaanderen willen uitroepen en anderen die stap voor stap willen gaan. Daarom is het veelbetekenend dat de opgang van het Vlaamse Belang, dat voor Vlaamse onafhankelijkheid pleit, nu is afgeremd. Een groot deel van de Vlaamse beweging is gewonnen voor de benadering van de N-VA.

Zullen Bart De Wever (N-VA) en Elio Di Rupo (PS) samen een grote staatshervorming kunnen doorvoeren?
Maes: Ondertussen lijken de Franstaligen toch begrepen te hebben dat een grote staatshervorming onafwendbaar is. Bovendien is de N-VA zo sterk geworden dat niemand er nog omheen kan. Het enige wat De Wever wil, is een historische verwezenlijking realiseren. Wie dat de komende tijd doet mislukken, brengt de Belgische staat in gevaar.
Sauwens: We moeten de Franstaligen dan ook duidelijk maken dat er bij alle Vlaamse partijen nog een groot potentieel aan N-VA-stemmers zit. Als De Wever en zijn N-VA het handig spelen, zitten ze zeker nog niet aan hun plafond. Als de Franstaligen dus neen blijven zeggen, haalt Bart De Wever volgende keer gewoon zijn onafhankelijkheidsprogramma uit de kast

16 juni 2010

Gérard Deprez -Grote staatshervorming komt er nu wel

Na de federale verkiezingen van 2007 zei u in Knack: er komt geen grote staatshervorming. Komt die er nu wel? DEPREZ: Zonder enige twijfel. Want als het ditmaal niet lukt, weet ik echt niet wat ons bij de volgende verkiezingen te wachten staat.
De Franstaligen moeten dus een communautaire deal maken met de N-VA, in weerwil van de zalvende taal van haar leider een openlijk separatistische partij? DEPREZ: De Wever zal niet alleen aan tafel zitten. Hij zal rekening moeten houden met Vlaamse partners die een stuk minder radicaal zijn. Maar uit wat ik heb gehoord, leid ik af dat Bart De Wever een man is die zichzelf in de hand kan houden. Hij zegt dat hij zijn einddoel geleidelijk en op een democratische manier wil bereiken. Welnu, met zo iemand kunnen we praten. Willen we niet afstevenen op de grote clash, dan moeten de Franstaligen onder ogen zien dat de N-VA incontournable is, en Bart De Wever benaderen als de ernstige politicus die hij is. Je kunt de leider van de grootste partij in de Kamer toch niet wegzetten als een nietsnut of een delinquent? De Wever is een democraat die een belangrijk stuk van de Vlaamse publieke opinie vertegenwoordigt. Als de Franstaligen correct met De Wever omgaan, zal hij zich ook correct opstellen. Door het extreemrechtse, bijna fascistische stempel van het Vlaams Belang konden de Franstaligen die partij ook gemakkelijk diskwalificeren op institutioneel vlak. Maar dat kunnen ze met de N-VA niet maken.

15 juni 2010

Rik Pinxten, erevoorzitter van de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging (HVV): ‘Bijna de helft van Vlaanderen heeft zondag gestemd voor een 19de eeuws streven naar onafhankelijkheid van hun grondgebied, hoewel de 21ste eeuw ons duidelijk met de neus op onze afhankelijkheid van de rest van de wereld drukt. Dat een grote groep burgers én hun leiders dat niet beseft, is tragisch, want niet aansluitend bij de realiteit in de echte wereld. De speeches achteraf waren bijzonder: slechts één politieke leider had het naast zijn eigen ‘taalgebied’, ook over België en zelfs ‘de planeet’. Alle anderen bleven in hun eigen omheining hangen. Die ene stem was geen Vlaamse: het was Elio Di Rupo, de zo verguisde Franstalige. De politieke wereld moet nochtans dringend met de bevolking bespreken dat alle problemen in een bredere dan de Vlaamse context moeten gezien worden, dat vreemdelingen- en migrantenvraagstukken slechts in een perspectief van internationale onderlinge verbondenheid kunnen begrepen en ‘opgelost’ worden, en dat culturele verschillen zeer relatief zijn. Een beetje politieke moed en realiteitszin, en dan wordt de toekomst democratisch en fair.’

Tony Van De Calseyde, ondervoorzitter van de Belgicistische drukkingsgroep B Plus: ‘Het is een kiesuitslag vol tegenstrijdigheden. Er zijn amper Vlamingen die het land willen splitsen, toch stemt men massaal op een separatistische partij. Enerzijds een gevolg van drie jaar onverantwoordelijk bestuur waarin niets werd verwezenlijkt. Daarvoor hebben politici aan beide zijden van de taalgrens boter op het hoofd. Anderzijds bewijst het dat politici al lang niet meer worden verkozen op basis van de inhoud van hun programma, maar op basis van hun geloofwaardigheid. En daarin scoort Bart De Wever blijkbaar bijzonder goed. De Wever voerde dezelfde campagne als Yves Leterme in 2007. Hij zegt: ‘Ik ben moedig, de anderen niet en daarom kan ik wél bakens verzetten’. Naar mijn mening heeft De Wever de vorige communautaire onderhandelingen eigenhandig verknoeid, sta me dus toe dat ik eerder sceptisch ben. Ik meen trouwens dat ze bij N-VA met een ei in hun broek zitten. Deze uitslag dwingt hen verantwoordelijkheid te nemen, maar gaan ze echt een Belgische regering leiden of blijven ze liever aan de zijlijn staan? In ieder geval moet er structureel iets worden opgezet opdat politici van noord en zuid elkaar meer zien en vaker spreken. Alleen zo geraken we echt vooruit in dit land.’

Gie Goris, hoofdredacteur Mo Magazine: 'Zowel in Nederlandstalig als Franstalig België leveren de verkiezingen een duidelijke winnaar op, maar de programma’s waarmee N-VA en PS hun succes boekten, liggen mijlenver uiteen. Volgt daaruit een finale stilstand? Niet noodzakelijk. Het lijkt mij heel goed mogelijk dat N-VA en PS, op basis van hun enorme electorale gewicht, tot compromissen komen. Maar dat is allesbehalve vanzelfsprekend. Want de PS wil haar francofone credentials niet te grabbel gooien nu MR/FDF in het stof moest bijten, en de N-VA is de verkiezingen ingegaan met een eerder liberaal programma, vooruitgejaagd door onder andere de neoliberale ondernemers van Voka. Mijn inschatting is: als een olijfboomcoalitie niet lukt, dan lukt het niet. Met de MR aan boord wordt de anti-Vlaamse tendens in het zuiden van het land te zwaar en met de Open VLD aan boord zal de N-VA onvoldoende richting sociale beleidscompromissen worden getrokken. Maar mislukken is geen optie. België moet nu snel en efficiënt kunnen reageren op de onberekenbare financiële markten en leiderschap uitstralen, zowel in de Europese Unie als op internationale fora zoals de klimaatonderhandelingen. Het is nu de hoogste tijd dat alle partijen ontwaken uit hun Belgo-Belgische obsessies en beseffen dat een internationaal beleid cruciaal is om de welvaart van álle Belgen veilig te stellen, of die nu Nederlands, Frans, Duits, Arabisch, Turks, Spaans of Engels spreken. Latijn of Italiaans zullen niet volstaan, Bart en Elio.'

Pierre Verjans, politicoloog van de Universiteit van Luik (ULG): ‘Zeer opmerkelijk toch hoe Bart De Wever na de verkiezingen zo nadrukkelijk zijn verantwoordelijkheid opneemt en zich opstelt als een staatsman. Dat hadden de Franstaligen helemaal niet verwacht. Nu ook iets aanvangen met deze uitslag, is natuurlijk een ander verhaal. Maar ik heb er goede hoop op. Een samenwerking tussen de twee grote winnaars, PS en N-VA, is zeker mogelijk, waarom niet? Dat is niet minder onvoorstelbaar dan het destijds was dat Wilfried Martens en André Cools zouden moeten samenwerken. De PS en de N-VA kennen elkaar misschien niet zo goed, maar eens die kennismaking achter de rug is, is een akkoord echt mogelijk. Elio Di Rupo wil nu heel graag premier worden, maar het is maar de vraag tegen welke prijs dat zal kunnen en of zijn politieke partners én zijn partijgenoten bereid zullen zijn die prijs te betalen.’

14 juni 2010

Marc Peeperkorn, België-correspondent van de Volkskrant: 'De internationale persconferentie van N-VA in de week voor de verkiezingen kwam er vooral omdat er op de financiële markten rumoer ontstaan was over de positie van België. Maar volgens mij heeft de overwinning van N-VA daar niets mee te maken. Je zou het ook omgekeerd kunnen zien, namelijk dat die onrust was ingegeven door de federale stilstand van de afgelopen drie jaar. Wat ik van deze verkiezingen onthoud, is dat er aan Vlaamse zijde een revolutie is, en aan Franstalige zijde een tendens naar stabiliteit. N-VA vertegenwoordigt de boosheid over de impasse van de voorbije jaren. De PS staat dan weer voor traditie en benadrukt het belang van het sociaal-economische. De opdracht bestaat erin om die twee strekkingen te verzoenen. Maar eens te meer is de situatie indrukwekkend complex. Ik heb ook niet de indruk dat er onder de Vlaamse partijen eensgezindheid bestaat over hoe ver de staatshervorming moet gaan. Bovendien, zelfs als de onderhandelingen slagen, dan moet er nog een akkoord bereikt worden over alle andere problemen die dringend aandacht verdienen, zoals de arbeidsmarkt, de aanpak van de crisis, enz.... Anderzijds snap ik ook het optimisme dat er mogelijk een akkoord kan komen. In Vlaanderen heeft 30 procent van de kiezers gezegd dat het zo niet verder kan. En Elio Di Rupo lijkt dat te hebben begrepen. Dat de moeilijke onderhandelingen uitgerekend plaatsvinden tijdens het Belgisch EU-voorzitterschap, is volgens mij niet echt een probleem. Dat roterende voorzitterschap is niet meer zo belangrijk. Het is grotendeels overgenomen door mensen als Herman Van Rompuy en Catherine Ashton. Ik heb ook niet de indruk dat de Belgische partijen erg afwijkende meningen hebben over de Europese politiek. Een diplomaat zei me onlangs: ‘Het zal juist een zegen zijn dat er momenteel een regering van lopende zaken is. Dan wordt het voorzitterschap op zijn minst niet verstoord.’

Philippe Van Parijs, professor filosofie aan de UCL: Het is goed voor het imago van Vlaanderen in het buitenland dat het Vlaams-nationalisme nu vertegenwoordigd lijkt te zijn door een anti-racistische, pro-Europese partij. Nu moet dat nog in actie vertaald worden, bijvoorbeeld door stemrecht toe te kennen aan alle Europese burgers voor de regionale verkiezingen in de hoofdstad van Europa. Dat moet een deel zijn van het regeerakkoord, een new deal die een win-win-win-situatie oplevert voor alle drie de gewesten. Ik denk wel dat de onderhandelingen kunnen slagen. Alleen zullen de partijen de moed moeten hebben om de noodzakelijke toegevingen te doen en die aan hun achterban te verkopen.

Pascal Delwit, politicoloog ULB: De overwinning van N-VA is om verschillende redenen historisch. Eerst en vooral omdat het zo lang geleden is dat een partij in Vlaanderen in haar eentje nog zo’n hoge score heeft gehaald. Maar bovenal omdat die partij in 2003 nog op sterven na dood was. Dat is echt heel uitzonderlijk. De overwinning van de PS is in dat opzicht minder verrassend. Die partij heeft dergelijke scores nog gehaald in een recent verleden. Maar de score is wel even belangrijk. We moeten uiteraard zeer voorzichtig zijn en de discussie zal hoe dan ook zeer moeilijk verlopen, maar er zijn toch een paar redenen om aan te nemen dat de onderhandelingen dit keer wel kunnen slagen. Ten eerste zijn de Franstalige partijen ditmaal wel klaar om aan de communautaire onderhandelingstafel te gaan zitten. In 2007 was dat niet het geval. Ten tweede is de positie van N-VA dit keer heel duidelijk. Drie jaar geleden waren zij een uiterst onbetrouwbare schakel in de regeringsonderhandelingen. Dit keer zijn ze, net zoals de PS in Franstalig België, de uitgesproken winnaar van de verkiezingen. Ze zijn dus meer dan een volwaardige gesprekspartner. Dat een tweederdemeerderheid aan Franstalige zijde zelfs kan zonder de MR en FDF opent ook perspectieven. Di Rupo wil volgens mij echt graag premier worden. Hij zal dat wel enkel doen als hij er zeker van is dat hij een regering kan leiden die niet na een paar maanden ontslag moet nemen. Als leider van de PS bewijst hij al twintig jaar dat hij een politicus is met enorme kwaliteiten. Zijn grootste troef is wellicht dat hij enorm snel een nederlaag kan verwerken en zijn partij er weer bovenop kan helpen.

Mark Elchardus, cultuursocioloog (VUB): "The night Belgium died. En nu zorgen voor de inwoners van dit land. Leterme en De Wever maakten N-VA groot, Leterme kreeg CD&V bovendien klein. Maar ook nu wordt van deze partij staatsmanschap verwacht. Hop Marianne, meebesturen." "Afwachten of Bart De Wever naast verblindend politiek talent ook staatsmanschap in huis heeft." "Laat Albert II de koffiekoeken al maar klaarzetten voor een onderonsje met De Wever en Di Rupo. Wie van hen ook premier wordt, er moet snel een regering op de been. Onverwijld BHV van de baan. En ook meteen een akkoord over de regionalisering van pakweg justitie en het jeugdsanctierecht. Dat is toch een mensonterende knoeiboel nu, waarover aan weerszijden van de taalgrens nagenoeg onverzoenbare opvattingen bestaan." "Laten we meteen ook verstandig en sociaal bezig zijn met onze wankele welvaart en welzijn en wat daarvan nog te redden is. Dit zijn bijzondere tijden, daar horen bijzondere formules bij." "Naast een slanke, lenige regering hebben we een speciale commissaris nodig die een grondige staatshervorming voorbereidt – zo eentje waarvan iedereen beter wordt – en die onze pensioenen en gezondheidszorg veilig stelt." "Toen ik studeerde en werkte in Amerika kreeg ik geregeld de vraag wat er nu typisch is aan België, behalve bier en chocolade. ‘We roeien met de riemen die we hebben’, antwoordde ik dan telkens." "Laten we dat nu ook maar doen. Ook al worden sommigen van ons morgen wakker in een Vlaanderen dat heel anders is dan ze het dromen."

Erik Defoort, ex-voorzitter Vlaamse Volksbeweging: De N-VA-overwinning is ronduit indrukwekkend. Oorspronkelijk vreesde ik voor een verkiezingsnederlaag – 18 procent in plaats van de 25 procent uit de peilingen – maar we hebben de peilingen zelfs overtroffen. Deze overwinning is historisch. Het is de eerste keer in de geschiedenis dat de Vlaamse christendemocraten overklast worden door een Vlaamsnationalistische partij. Karel De Gucht zei het al: regeringsonderhandelingen in België zijn eigenlijk diplomatieke gesprekken tussen twee landen die je in één regering moet duwen. Dat is wat er nu zal gebeuren. De Vlaamse regering met CD&V, N-VA en SP.A lijkt slagkrachtig. Ik heb er geen hand in, maar vermoed dat we op federaal niveau aan Vlaamse kant dezelfde coalitie krijgen.

Béatrice Delvaux, hoofdredactrice van Le Soir: ‘De N-VA heeft kiezers weggehaald bij alle Vlaamse partijen. Daardoor kan ze deze uitslag onmogelijk interpreteren als een vraag om België te splitsen. Het signaal dat de Vlaamse burgers wel wilden geven, is klaar en duidelijk voor de Franstaligen: ze willen een grote staatshervorming. Dat er met de PS en de N-VA aan beide zijden ook twee duidelijke winnaars zijn, is een opportuniteit. Het maakt hen op dit moment tot twee erg machtige partijen, en alles is nu in handen van Bart De Wever en Elio Di Rupo. Als zij moedig durven zijn, is er iets historisch in de maak. Ik ben daar optimistisch over, en ik vond het ook erg positief dat er op voorhand blijkbaar al verkennende gesprekken zijn geweest tussen beide. Maar als binnen de tien dagen de grote lijnen van een akkoord niet duidelijk zijn, dan krijgen we weer hetzelfde rampscenario als in 2007. Elio Di Rupo maakt een grote kans om premier te worden, maar ik denk toch dat hij de jongste jaren geleerd heeft om meer op de lange termijn te denken. Hij zal liever een goed compromis hebben rond de staatshervorming en de regeringsvorming, dan het premierschap.’

Peter De Keyzer, hoofdeconoom beurshuis Petercam: De ongeziene overwinning van de N-VA en de PS, twee tegenpolen, is een duidelijke stem voor een new deal. Deze verkiezingsuitslag kan betekenen dat we vertrokken zijn voor maandenlange onderhandelingen. Maar misschien hebben de N-VA en de PS nu voldoende armslag om de staatshervorming en andere akkoorden te realiseren waar CD&V niet in gelukt is. Als de N-VA en de PS tot een akkoord kunnen komen, zal het een akkoord zijn dat de tand des tijds kan doorstaan. Na de verkiezingen van 2007 konden we ons lange onderhandelingen permitteren. Vandaag niet, want de financiële markten volgen ons nu van veel dichterbij. Als de regeringsonderhandelingen opnieuw zo lang duren, riskeren we dat onze langetermijnrente stijgt ten opzichte van de Duitse, en wordt het duurder om onze staatsschuld te financieren. Lange onderhandelingen zijn dus uit den boze.

Luc De Bruyckere, voorzitter van werkgeversorganisatie Voka: "We hebben een keiharde campagne om de macht gezien, vanaf nu is het tijd voor de nodige economische beleidskeuzes." "Want we hebben de jongste jaren veel van onze welvaart en onze competitiviteit ingeleverd, en we moeten nu weer met economische groei aanknopen, de begroting in evenwicht brengen tegen 2015 en de staatsschuld afbouwen. Dat is een enorme opdracht." "Afspiegelingscoalities van de regionale regeringen installeren op federaal vlak lijkt me logisch, maar dat zal niet simpel zijn. Ik hoop dat het snel gaat, en dat is ook nodig. Maar ik vrees er voor."

Karel Van Eetvelt, gedelegeerd bestuurder Unizo: "De uitslag is wat hij is. Het is aan alle partijen om nu snel een regering te vormen, want vanaf morgen gaat het niet meer over personen maar over uitdagingen." "De belangrijkste zijn: een goed werkende en efficiënte staatsstructuur maken, het op orde zetten van onze openbare financiën, onze bedrijven concurrentieel maken met in de eerste plaats Duitsland, een beleid voeren van loonmatiging en meer en langer werken, en een gunstig klimaat creëren voor ondernemende en actieve mensen." "Zij moeten op de eerste plaats komen, want het is hún activiteit die opnieuw ruimte kan creëren voor sociaal beleid. Wie hard werkt, moet daarvoor beloond worden." "Om de sociaaleconomische uitdagingen te kunnen aangaan, moet er snel een einde komen aan de communautaire verlamming."

Nadia Fadil, sociologe K.U.Leuven: “Mijn eerste reactie, als linkse, is dat de andere partijen een puntje kunnen zuigen aan het succes van de NV-A. Bart De Wever is een politiek talent met een consistent verhaal die niet aarzelt om buiten de lijnen te kleuren.” “Zijn succes zie ik als een voortzetting van de wijze waarop rechts er nu al bijna dertig jaar in slaagt een ‘nieuw verhaal’ te brengen: terwijl het Vlaams Blok succes boekte met haar anti-immigratiestandpunten, is het nu aan De Wever om het nationalistische verhaal radicaal door te drukken.” “Met de NV-A in het noorden en de PS in Franstalig België is ironisch genoeg de kans groot voor een common ground rond een verregaande staatshervorming. Alleen vrees ik dat de prijs voor deze onderhandelingen door de meest kwetsbare groepen zal worden betaald: migranten, asielzoekers, etnische minderheden.” “Ik heb op dat vlak weinig vertrouwen in de socialisten. En de manier waarop De Wever tijdens het voorzittersdebat hamerde op ‘asiel en migratie’ en ‘veiligheid’ voorspelt weinig goeds. Een open, inclusief en multicultureel België is duidelijk niet voor morgen.”

Sven Grooten, architect bij B-architecten uit Antwerpen: “Ik geloof in de maakbaarheid en in de solidariteit van een samenleving, dus ik ben enerzijds verheugd dat de socialistische familie in beide landsgedeelten een essentieel aandeel inneemt.” “Solidariteit en gemeenschappelijkheid is immers essentieel, vooral bij de inrichting van publieke gebouwen en openbare ruimte, waarin wij als architecten heel direct mee te maken krijgen. Anderzijds vind ik het ook belangrijk dat er een duidelijk signaal is gekomen van de kiezer dat de staat hervormd moet worden.” “Theoretisch ben ik blij met deze combinatie. Maar hoe die omgezet moet worden in realiteit? De campagnes zoals ik ze zag waren als twee voetbalploegen tijdens de opwarming voor een wedstrijd die elk op hun helft naar hun eigen goal schieten.” “Nu is het afwachten of en hoe de teams gaan samenspelen. Ik vrees dat de regeringsvorming lang zou kunnen duren. Voor een staatshervorming is er een 2/3 meerderheid nodig, dus ik veronderstel dat socialisten en christendemocraten en N-VA ook de groenen van Ecolo en Groen! nodig zullen hebben.”

Paul De Belder, voorzitter Ijzerbedevaartcomité: “Ik ben in de eerste plaats gelukkig dat de schreeuw om verandering bij ons niet vertaald is in een vooruitgang van extreemrechts. De Vlaamse kiezer is het eens met wat Yves Leterme ooit heeft gezegd, maar wat achteraf een beetje ondergesneeuwd is geraakt, namelijk dat de grenzen van het Belgische overlegmodel bereikt zijn.” “We blijven wel een parlementaire democratie en dus zal de overheveling van bevoegdheden richting de deelstaten stap per stap moeten blijven gebeuren.” “PS-voorzitter Elio Di Rupo heeft nu ook ingezien dat het de Vlaming wat dat betreft menens is en dat de Franstaligen niet nog eens elke staatshervorming kunnen weigeren. Dat hij in zijn overwinningstoespraak de klemtoon legde op het feit dat de socialisten de grootste politieke familie van het land zijn, is voorts een ideale gelegenheid om de bal in zijn kamp te leggen.” “We moeten als Vlamingen niet willen vasthouden aan de post van premier. CD&V heeft dat drie jaar gedaan, maar dat is niet gelijk aan verantwoordelijkheid nemen, zoals Marianne Thyssen beweerde. Integendeel, de regering heeft onder leiding van CD&V drie jaar niet geregeerd.”

Bert Gabriëls, komiek: “Onder komieken kan Bart De Wever wel op wat respect rekenen. Hij heeft een uitstekend gevoel voor humor. Dat zal zeker ook meegespeeld hebben om kiezers te overtuigen. Maar laten we hopen dat hij niet alleen omwille van zijn grappen verkozen is (lacht). In elk geval opent het duo De Wever-Di Rupo wel mooie perspectieven voor ons.” “Dat Bart De Wever zo goed heeft gescoord is voor een deel te danken aan zichzelf en voor een deel aan de media. Hij heeft de kans gekregen om mee te doen aan De Slimste Mens ter Wereld, maar hij is niet de enige politicus die daar heeft gezeten. Bij de enen werkt dat en bij de anderen speelt een dergelijk optreden zelfs in hun nadeel.” “Volgens mij is het succes van de N-VA ook niet zozeer te danken aan de Vlaamse kiezer die plots veel Vlaams-nationalistischer is geworden. Hij is vooral ongeduldiger geworden. Ik zie er vooral de hoop in dat er in een nieuw politiek landschap wel een doorbraak zal komen op communautair vlak en dat er weer een beleid zal worden gevoerd.” “Het is wat dat betreft ook vreemd dat CD&V-voorzitster Marianne Thyssen zelfs nu, na de verkiezingen, niet gewoon man en paard noemt en zegt dat er de voorbije drie jaar fouten zijn gemaakt door haar partij.” “Of de kaarten nu beter liggen om een werkende regering te vormen, is uiteraard koffiedik kijken, maar op dit moment haalt mijn nieuwsgierigheid het van mijn pessimisme. Er heerst op dit moment toch een sfeer dat er wel iets mogelijk is. De geloofwaardigheid van De Wever is groot.” “Bovendien kan hij het na drie jaar federale stilstand niet maken om er opnieuw een boeltje van te maken. Als Di Rupo effectief premier wordt, dan is dat ook goed voor het imago van België in het buitenland. Hij zal de Franstalige media makkelijker gerust kunnen stellen dan een Vlaamse premier. En – behalve in Nederland - worden in het buitenland enkel onze Franstalige media gelezen.” “Wat mij voor de rest is opgevallen, is dat Groen! toch een zeteltje wint. Dat bewijst dat je ook zonder een anti-Franstalig discours nog electoraal kan scoren.”

Ignace Schops, internationaal biodiversiteitsambassadeur: ‘De uitslag is duidelijk: N-VA behaalt een onverwacht hoog resultaat. De Vlamingen kiezen voor verandering. Groen! en Ecolo handhaven zich. Wat mij tijdens de campagne opviel was het sterk navelstaarderig op België gerichte discours, zonder veel internationale accenten, zonder aandacht voor het milieu. En dat vlak voor België het voorzitterschap van de Europese Unie moet waarnemen, en in het jaar van de biodiversiteit. In feite is dat schandelijk. Ik hoop dat het tijdens de regeringsvorming anders zal zijn. Misschien moeten de politici zich nu wat over de natuur buigen. Daarin zullen ze speciale samenwerkingsverbanden vinden, die de regeringsvormers misschien tot inspiratie kunnen dienen.’

Guillaume Van der Stighelen, medestichter van reclamebureau Duval Guillaume: ‘In Vlaanderen wint degene die het hardst roept dat het probleem bij de Walen zit en in Wallonië wint degene die zich daar het doofst voor toont. Die twee moeten dan samen aan tafel gaan zitten om een ploeg te vormen en een natie te besturen. Als er op de tien miljoen inwoners van België nog enkele zijn die een scheiding geen prettig vooruitzicht vinden, dan wordt het tijd dat ze op straat komen om die federale kieskring te eisen. Dat zal moeten gebeuren voor de volgende verkiezingen, en die zouden er wel eens snel kunnen aankomen.’

Piet Vanthemsche, voorzitter Boerenbond: 'Zondagavond 13 juni, tien uur dertig. Ik zit in mijn tuin in BHV, in Lennik, de gemeente waar de burgemeester niet wilde (durfde) te stemmen. Vanuit mijn tuin kijk ik uit op Wallonië, een regio waar veel van mijn vrienden wonen. De verkiezingshows spuwen resultaten, een landslide, de kiezer heeft gesproken. Ik vraag aan de politici om van dit moment gebruik te maken. Toon moed, sluit een godsvrede (en dat zal verdomd moeilijk zijn), vrijwaar de toekomst van ons land en van onze regio. En bewijs dat Hugo Claus ongelijk had toen hij schreef: ’t En regent niet, het zevert in dit land in de klem van het verleden./ Moet ik emigreren?/ Nergens woestijn of rots of het verledenzieke volk is er/ aan het graven,/ alleen het klokhuis der gedachte wordt niet aangeboord. “

Stijn Jacobs, voorzitter Vlaamse Jeugdraad: ‘Ik loop nog niet zo lang rond als sommige anderen, maar zo’n aardverschuiving heb ik in mijn hele leven nog niet meegemaakt. Als je op deze manier wint, dan moet je de handschoen opnemen. Ik ben benieuwd of Bart De Wever het kan waarmaken. En ik hoop dat hij beseft hoe belangrijk het is om jongeren te betrekken bij de besluitvorming. Want de pensioenen, toch een van de meest essentiële dossiers voor de nieuwe regering, dat is eigenlijk in de eerste plaats een debat over de toekomst van mijn generatie.

Yves Aerts, coördinator Çavaria, voorheen de Holebifederatie: ‘Holebirechten zijn niet of nauwelijks ter sprake gekomen in deze campagne en er is in heel de voorbije regeringsperiode ook amper iets rond gebeurd. Ik hoop vooral dat er snel een werkbare regering staat, zodat onze thema’s op zijn minst weer op tafel geraken.’ ‘Dat N-VA zich tot winnaar kroont, maakt ons gelukkig noch triest. Er zitten in alle partijen mensen die ons goed gezind zijn, en anderen die het allemaal weinig kan schelen. In ieder geval heb ik N-VA nooit op een conservatieve kijk op holebirechten kunnen betrappen. Dat het Vlaams Belang, de enige manifest homofobe partij, een gevoelige dreun krijgt, is hoe dan ook geweldig nieuws.’

Stefaan Walgrave, politicoloog Universiteit Antwerpen: De peilers hadden gelijk. Dat alle tendenzen die ze aangaven zijn uitgekomen, mag onderstreept worden. Al vertegenwoordigden de V-partijen (N-VA, Vlaams Belang, LDD) eerder al samen ongeveer evenveel kiezers als vandaag, het verkiezingsresultaat van N-VA is historisch. Opvallend is dat de campagne geen bepalende rol heeft gespeeld. De andere partijen zijn er niet in geslaagd om hun thema’s op te dringen, altijd was de N-VA het gespreksthema bij uitstek. Het meest beslissende moment van de campagne blijkt achteraf het uitlekken van de interne peiling die een grote overwinning voor N-VA aangaf. Dat bericht heeft heel de campagne in de plooi gelegd. Over de regeringsonderhandelingen ben ik niet pessimistisch. De communautaire impasse was vooral te wijten aan de machtsstrijd tussen MR en PS. Die is nu beslecht, en dat luidt allicht een communautaire dooi in. Voor een staatshervorming is een tweederdemeerderheid nodig. Omdat die meestal in de regering zit, lijkt rooms-rood met N-VA en Ecolo en eventueel Groen! – ofwel ín de regering ofwel de staatshervorming steunend vanuit de oppositie – de meest logische coalitie. Met Elio Di Rupo als premier. Tenzij Bart De Wever die rol opeist, maar dat zie ik niet gebeuren.

Jean-Jacques Cassiman, hoogleraar genetica K.U.Leuven: ‘Het is nu aan de winnaars om te tonen of ze dit vertrouwen waard zijn, zowel aan Vlaamse als aan Franstalige kant. Verandering is niet noodzakelijk slecht, maar veranderen om te veranderen en enkel om taalredenen lijkt me kortzichtig. De mensen willen van de schuld in de begroting af, en zijn dat getreuzel van de klassieke partijen beu, wat niet garandeert dat de nieuwelingen het wel zullen kunnen. Democratie heeft zo zijn kleine kantjes, maar laat tenminste de stem van het volk horen.'