Hieronder een nieuwe bijeengesprokkelde oogst aan opinies van 14 tot 18 juni 2010. De ene opinie is al gekker dan de andere. Ieder zijn waarheid?Op zijn persconferentie na afloop van het partijbureau van N-VA herhaalde voorzitter Bart De Wever zijn boodschap dat België nood heeft aan grote institutionele hervormingen om onder meer de internationale financiële markten gerust te stellen. "Enkel op die manier kunnen we de overheidsschuld en het begrotingstekort aanpakken", klonk het. De "persbabbel" van De Wever lokte bijzonder veel media. Een van de talrijk opgedaagde buitenlandse journalisten wilde weten of de grote verkiezingsoverwinning van de N-VA, die buiten de landsgrenzen als uitgesproken separatistisch geboekstaafd staat, de financiële markten geen angst gaat inboezemen. "De grote institutionele hervormingen waar wij voor staan zijn precies noodzakelijk om de internationale markten gerust te stellen", herhaalde De Wever de boodschap die hij vorige week al gaf op zijn internationale persconferentie. "Het beste zou zijn dat we een groot akkoord bereiken over financiële verantwoordelijkheid, zodat de overheidsschuld en het begrotingstekort aangepakt kunnen worden." Vorige week steeg de rente die België moest betalen voor zijn schulden met een looptijd van tien jaar plots met enkele basispunten. Verschillende waarnemers verwezen toen naar De Wever, die met een (toen nog) op til zijnde verkiezingsoverwinning van zijn separatistische N-VA de financiële markten schrik zou hebben aangejaagd.
Sp.a-voorzitster Caroline Gennez hoopt dat informateur Bart De Wever ook enkele financiële spelers voor overleg zal uitnodigen, zoals bijvoorbeeld de gouverneur van de Nationale Bank. Naast de staatshervorming ligt er immers "ook financieel en sociaal-economisch heel wat werk op de plank", waarschuwde ze vrijdag in De Ochtend op Radio 1. De aanstelling van de N-VA-voorzitter tot informateur noemde Gennez een "belangrijk signaal van het hof". De socialiste vindt de keuze voor De Wever "logisch", aangezien hij voorzitter is van de grootste partij van het land. Maar daarnaast ziet ze de aanstelling ook als "een belangrijk signaal van het hof". Dat de koning een Vlaams-nationalist het veld instuurt, toont volgens haar dat ze op het paleis "geen taboes hebben". Gennez reageert voorts tevreden op het bericht dat De Wever zijn opdracht kort wil houden. Toch kan hij zijn tijd best gebruiken om vertrouwen te creëren, "ook over de taalgrens". In eerste instantie is het "belangrijk dat hij zijn wil tot compromissen overbrengt", oordeelt ze. Als ze haar prioriteiten kan realiseren, dan stapt de sp.a-voorzitster "graag in een regering". Al beseft ze wel dat de programma's van haar partij en N-VA "ver van mekaar liggen". Maar dat vormde alvast geen obstakel voor de Vlaamse regering, merkt ze op. Toch ligt de bal voorlopig in het kamp van De Wever. Die zal moeten beginnen met de politieke spelers van wie hij een oplossing verwacht, gaf Gennez nog mee. "Misschien geeft dat al een eerste indicatie van de uiteindelijke regering."
Een Facebookgroep die wil dat VB-kopstuk Filip Dewinter zijn belofte nakomt om naar Namibië te verhuizen als Elio Di Rupo (PS) premier wordt, telt al bijna 39.000 leden. "Di Rupo premier! No way! Dan verhuis ik naar Namibië", zo twitterde Dewinter op 22 mei, ruim drie weken voor de parlementsverkiezingen. Zoals de kaarten intussen geschud zijn, ziet het er sterk naar uit dat Di Rupo naar de Wetstraat 16 mag. De Facebookgroep vindt dat Dewinter zich in dat geval aan zijn belofte moet houden. Op 48 uur tijd verzamelde de groep maar liefst 16.000 leden, na 72 uur waren dat er al 30.000. Dewinter, wiens voornaam eigenlijk als ‘Philip’ wordt geschreven zo herinnert de Facebookpagina eraan, heeft al laten weten dat hij niet van plan is om zijn koffers te pakken.
De MR gaat op maandag 21 juni samenzitten om zich te buigen over de verkiezingsnederlaag van 13 juni. Volgens sommigen komt die debriefing evenwel "rijkelijk laat". "Maandag, dan zijn we intussen al acht dagen na de verkiezingen. Dat zijn vijgen na pasen", stelt Serge Kubla vrijdag in La Libre Belgique. Het Waals parlementslid noemt het "niet normaal dat men ons op die manier in onwetendheid houdt, na zo een belangrijke stembusslag, de aankondigingen over de persoonlijke toekomst van de voorzitter en een reeks andere beslissingen. Het lijkt me normaal dat men de partij inlicht." De genodigden voor het overleg van maandag werden via sms op de hoogte gebracht. Volgens La Libre gaat het niet om een partijbestuur, maar om een soort interparlementaire groep. De samenstelling ervan zal "voordeliger zijn voor Didier Reynders", vermoedt een waarnemer. Voor Kubla zelf is het alvast belangrijk dat de MR gaat "nadenken over haar imago en haar communicatie".
PS-kopstuk Philippe Moureaux toont zich vrijdag in De Morgen voorstander van een regering met een "ruime" tweederdemeerderheid. Beschikt de volgende bewindsploeg daar niet over, dan brengt dat volgens hem "enorme risico's" met zich mee. Een afspiegelingscoalitie - samengesteld uit de partijen van de Vlaamse en Waalse regering - telt echter slechts nipt 100 van de 150 Kamerzetels. Allesbehalve een ruime tweederdemeerderheid dus. Honderd zetels zijn weliswaar genoeg voor de tweederdemeerderheid die nodig is voor een grondige staatshervorming. Maar het maakt de coalitiepartners wel erg afhankelijk van elk van hun Kamerleden. Is er eentje niet akkoord, dan zien ze hun sleutel tot een grondwetswijziging immers al in rook opgaan. Dat Moureaux nu voor meer bewegingsruimte pleit, betekent echter niet dat hij meteen de MR aan boord wil hijsen. "Ook een spiegelcoalitie met Groen! er nog bij behoort tot de mogelijkheden", oppert de socialist. Bovendien verwacht Moureaux dat een coalitie met de liberalen problemen zou opleveren, omdat ook het FDF met voorzitter Maingain dan weer aan de onderhandelingstafel zal verschijnen. "Ondanks zijn intelligentie is Olivier Maingain er nooit in geslaagd om tot op het einde van de onderhandelingen aan de tafel te blijven zitten", verduidelijkt Moureaux. En aangezien ook N-VA-voorzitter en informateur Bart De Wever nog nooit een communautair akkoord sloot, hoopt Moureaux nog dat die "niet aan hetzelfde syndroom lijdt". Toch lijkt de benoeming van de N-VA'er tot informateur hem een logische keuze.
De verkiezingsoverwinning van de N-VA heeft Luc Coene, vicegouverneur van de Nationale Bank, zenuwachtig gemaakt, luidt het in financiële kringen. Want opeens is het niet meer zo zeker dat hij in augustus Guy Quaden kan opvolgen als gouverneur van de bank. Daarover waren afspraken gemaakt in de vorige regering. Die staan nu op de helling, bericht de krant De Tijd woensdag. Quaden heeft laten doorschemeren dat hij op post wil blijven tot er een volwaardige nieuwe regering is, ook al duurt dat nog enkele maanden. En als de N-VA, nu de grootste partij van het land, deel uitmaakt van die nieuwe regering, mag Coene zich zorgen maken. Hij trok immers net voor de verkiezingen nog zwaar van leer tegen de N-VA. De uitspraken van Luc Coene, vice-gouverneur van de Nationale Bank, over het "Bart De Wever-effect" op de internationale financiële markten waren pure nonsens. Dat schrijft N-VA’er Siegfried Bracke donderdag op zijn website. Siegried Bracke heeft het over een beschadigingsoperatie aan het adres van de N-VA waar hij "écht boos" om is. De uitspraken van Coene waren volgens de N-VA’er pure nonsens, aangezien de markten na de verkiezingsdag een remonte hebben ingezet. Bracke vindt dat Luc Coene zich met zijn uitspraken politiek gemengd heeft en zich niet "au-dessus de la mêlée" heeft geplaatst. "De Nationale Bank moet boven het gewoel staan, moet betrouwbaar en respectabel zijn", klinkt het. "Ik hou mijn hart vast als deze man de volgende gouverneur wordt." De kersvers verkozene voegt er nog aan toe dat hij er geen problemen mee heeft dat Coene de ex-kabinetschef van Guy Verhofstadt is Gisteren raakte het nieuws bekend dat de opvolging van de huidige gouverneur, Guy Quaden, door Luc Coene in augustus onzeker lijkt. Door de val van de regering blijft Quaden nog even op post.
De PS is de "geprivilegieerde partner" van de sp.a, maar de socialisten vormen een familie wiens leden "elkaar niet al te veel brieven hebben gestuurd de laatste jaren". Dat zei uittredend sp.a-fractieleider Bruno Tobback tijdens de uitzending La Première van de RTBF. In de vorige legislatuur maakte de PS deel uit van de regering, terwijl sp.a plaatsnam in de oppositiebanken. "We onderhielden de contacten, " gaf Bruno Tobback aan, " maar elk bleef in zijn rol." Sinds zondag benadrukt PS-voorzitter Elio Di Rupo geregeld dat de socialistische familie de grootste van het land is geworden. Toch blijft de sp.a een kleine partij in Vlaanderen, zelfs al heeft ze minder stemmen verloren aan N-VA dan andere partijen, nuanceerde Tobback. "Ik wil geen Vlaamse woordvoerder zijn van Elio Di Rupo", aldus Tobback, die wel zijn respect uitdrukt voor Di Rupo zelf en de partij die hij bestuurt. Onderling zijn PS en sp.a het echter "niet over alles eens", klonk het. Sp.a heeft niet de ambitie om de zaken in handen te nemen. "In Vlaanderen heeft links helemaal niet gewonnen en verliest de linkerzijde zelfs stelselmatig. Toch zijn we klaar om onze verantwoordelijkheid te nemen als er een perspectief is om vooruit te gaan. Dat is niet onmogelijk met N-VA", onderstreepte de sp.a-er, die verwees naar het Vlaams regeerakkoord dat volgens hem "zeer sociale accenten" bevat.
De consultatieronde van de koning zal wellicht woensdag of donderdag uitmonden in de benoeming van een informateur. Naast N-VA-voorzitter en verkiezingswinnaar Bart De Wever circuleert voor die functie de naam van sp.a-kopstuk Johan Vande Lanotte. Zijn partijgenoot en minister van Staat Willy Claes schoof Vande Lanotte in De Ochtend op Radio 1 alvast naar voren als een uitstekend kandidaat. "Vande Lanotte is iemand die aan alle voorwaarden voldoet waaraan iemand in deze delicate omstandigheden moet voldoen. Het is een man die de twee talen heel vlot spreekt, die het dossier perfect kent, die veel ervaring heeft en die het vertrouwen geniet aan beide kanten van de taalgrens", omschreef Claes lovend. Ook voor N-VA is Vande Lanotte volgens Claes zeker aanvaardbaar. "Je kan hem niet verdenken van enig Belgicisme. Hij staat open voor alle mogelijke thesissen", aldus Claes. Hij benadrukte wel dat het aan de koning is om de beste kandidaat aan te duiden en dat niemand zich daar eigenlijk hoort mee te bemoeien
De N-VA heeft haast een derde van de stemmen binnengerijfd. Is er dan toch een maatschappelijk draagvlak voor Vlaamse onafhankelijkheid?
De Croo: Natuurlijk niet. Wat is er gebeurd? Eerst zijn wij uit de onderhandelingen gestapt omdat we genoeg hadden van het immobilisme op federaal niveau en geen zin hadden om nóg een jaar aan te modderen. Vandaag zijn de kiezers ons gevolgd en hebben ze de stekker er voor de tweede keer uitgetrokken door twee partijen die in de federale regering zaten, de CD&V en de Open VLD, af te straffen. Dat hebben velen gedaan door op de N-VA te stemmen. Maar het is niet omdat grote stukken van de kaart van Vlaanderen nu geel kleuren, dat al die mensen België graag gesplitst zouden zien.
Van uw liberale concurrent Lijst Dedecker blijft na vandaag niet veel meer over. Alleen Jean-Marie Dedecker zelf haalt een Kamerzetel binnen. Opgelucht?
De Croo: De LDD is inderdaad herleid tot wat ze eigenlijk altijd al is geweest: Jean-Marie Dedecker. Ik maakte me daar ook niet zoveel zorgen over. Wel geloof ik dat de liberalen in Vlaanderen zich het beste in één partij kunnen consolideren. Dan staan we automatisch sterker. En er is overduidelijk toekomst voor een sterke liberale partij, want het gaat in heel Europa niet slecht met het liberalisme. Kijk naar het succes van de VVD in Nederland. Zelfs de uitslag van vandaag is een positief signaal: de N-VA behaalt 28 procent van de stemmen met een economisch programma dat verwant is met het onze.
Ontslagnemend vicepremier Guy Vanhengel plaatst grote vraagtekens bij de electorale strategie van zijn partij Open Vld. "We hebben niet alleen het De Wevers bedje gespreid, we hebben ook de lakentjes gewassen, zijn kussen gestreken, het warmwaterkruikje klaargelegd. Hij moest er alleen nog in gaan liggen", zegt Vanhengel dinsdag in een interview met De Standaard. Met het opblazen van de regering over een communautair knelpunt heeft partijvoorzitter Alexander De Croo zich volgens Vanhengel aan "een uiterst gevaarlijke oefening" gewaagd. De communautaire problemen overheersten de campagne. Te laat werden liberale thema's als belastingen en besparingen naar voren geschoven. Vanhengel stelt de positie van De Croo niet in vraag, maar vindt wel dat de nieuwe generatie wat meer respect mag opbrengen voor de oudere garde. "De vanzelfsprekendheid waarmee men doet alsof mensen met twintig, dertig jaar ervaring nitwitten zijn, dat heeft me gestoord", stelt hij. Hij spreekt ook over "misplaatste autoriteitsdrang".
FDF-voorzitter Olivier Maingain vindt dat de MR een politiek van opening moet voeren naar mensen uit de migrantengemeenschap, die traditioneel dichter bij de PS staan in Brussel. Maingain verklaarde dinsdag in de krant La Dernière Heure dat hij daar persoonlijk werk van wil maken. "Ik denk dat er een publiek in de migrantengemeenschap bestaat dat zin heeft in een ander discours dan dat van de PS. En dat evenmin gelooft in het verhaal van cdH, want dat heeft zijn beperkingen en staat te dicht bij de PS. Ik denk dat de perceptie van FDF bij dat publiek redelijk goed is", stelde Maingain. Het boegbeeld van FDF engageert zich persoonlijk om mensen uit de migrantengemeenschap naar de liberalen te lokken. "Bij MR moet er een ernstige kans worden gegeven aan deze kandidaten", stelt hij. MR verloor zondag de verkiezingen. De partij blijft wel de grootste in Brussel, maar moest ook daar terrein prijsgeven.
CdH is geen vragende partij om in de nieuwe federale regering te stappen, maar blijft wel bereid om mee te werken aan elk project dat het land uit de crisis kan loodsen en dat niet gestoeld is op sociaal-economische strengheid of separatisme. Dat heeft cdH-voorzitster Joëlle Milquet verklaard na afloop van het partijbureau van haar partij. Ze vindt dat N-VA aan de onderhandelingstafel moet en ze hoopt dat de partij daar lang genoeg blijft om tot een evenwichtig akkoord te komen over de staatshervorming. Zowel de voorzitster als andere partijkopstukken toonden zich niet al te ongelukkig over het verlies van een zetel. De partij heeft haar stabiliteit en geloofwaardigheid bewezen en wordt de derde partij in Wallonië en Brussel, klonk het. Milquet benadrukte ook dat MR en Ecolo elk een derde van hun kiezers verloren, de eerste in vergelijking met de verkiezingen van 2007 en de tweede in vergelijking met die van 2009. Alle cdH'ers erkennen dat N-VA aan zet is, maar ze twijfelen aan De Wevers capaciteiten als onderhandelaar. cdH stelt zich in elk geval sereen op en zal niet gaan voor de macht om de macht. De partij is bereid om, indien nodig, in de meerderheid te stappen om België uit de crisis te loodsen, maar ziet zich ook constructief functioneren in de oppositie.
Open Vld kiest nog niet voor de oppositie. Dat is maandag gebleken na afloop van het partijbureau. Voorzitter Alexander De Croo stelde dat het aan N-VA en PS is om een initiatief te nemen. Wel schuiven de Vlaamse liberalen twee breekpunten naar voren: er moet een verregaande staatshervorming komen en de besparingen mogen niet gebeuren met belastingverhogingen.
PS-voorzitter Elio Di Rupo vindt het nog te vroeg om het over de post van eerste minister te hebben. Dat heeft hij maandag gezegd na het partijbureau van de PS. Hij benadrukte dat de socialistische familie en N-VA de verkiezingen gewonnen hebben. Hij stond de pers te woord in het Frans en in het Nederlands en herinnerde aan de "verantwoordelijkheid" van de politieke leiders die moeten werken aan de "stabiliteit" van het land. De PS-voorzitter heeft naar eigen zeggen respect voor de "politieke persoonlijkheid" van N-VA-voorzitter Bart De Wever, met wie hij maandagochtend al contact had. Volgens Di Rupo, die benadrukte dat de programma's van de partijen erg verschillen, leidt de "uiteenlopende stemming" in het noorden en het zuiden van het land niet noodzakelijk tot "confrontatie". Elke gemeenschap van het land moet de boodschap van de andere gemeenschap aanhoren om tot een evenwichtige staatshervorming te komen, klonk het nog. De PS-voorzitter zou rond 16.30u door de koning ontvangen zijn, net na de audiëntie van Bart De Wever. (LEE)
In de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde heeft uittredend vice-premier Guy Vanhengel het grootste aantal Vlaamse voorkeurstemmen behaald en is daarmee best tevreden. "We hebben de schade kunnen beperken. In vergelijking met 2009 scoort Open Vld in het arrondissement zelfs beter. In vergelijking met 2007 beperken we het verlies tot 1,9 pct terwijl Open Vld in de kamer en in de Senaat gemiddeld met 5,2 pct en 6,8 pct achteruit gaat", aldus Vanhengel. Voor de tweede keer op rij haalt Vanhengel met zijn ploeg een atypische uitslag. In Brussel-Halle-Vilvoorde is Open Vld de tweede Vlaamse partij en het is ook het enige arrondissement waar Open Vld zijn aantal zetels behoudt. Vanhengel haalt alvast persoonlijk een hoge score. Met zijn 20.534 voorkeurstemmen staat hij in de top vijf van alle kandidaten van het arrondissement. Hij is de eerste Vlaming, de eerste vier zijn Franstalige kopstukken (Maingain (FDF), Onkelinx (PS), Milquet (CDH) en Picqué (PS)).
"Onze strategie was zeker niet Vlaams genoeg, dat is evident." Dat heeft CD&V-kopstuk Tony Van Parys maandag gezegd, bij aanvang van het partijbureau in de Wetstraat. Kamerlid Hendrik Bogaert sprak zich dan weer duidelijk uit vóór een Vlaams front, en wil "schouder aan schouder met N-VA" naar de onderhandelingen trekken. De positie van voorzitster Marianne Thyssen stelde niemand ter discussie. Verschillende kopstukken sijpelden maandagochtend het CD&V-hoofdkwartier binnen. Allemaal erkenden ze dat het slecht was. Toch benadrukten verschillenden onder hen dat er geen bijltjesdag zit aan te komen. "Leterme heeft het kopmanschap voor de verkiezingen al afgegeven", verduidelijkte Michel Doomst, die zijn Kamerzetel kwijt is. Niet de mensen, maar de strategie zat fout, luidt het verdict. "Onze strategie zat tegen de grondstroom in Vlaanderen, en dat hebben we betaald", aldus Van Parys. Ook Hendrik Bogaert wil weer "assertiever" gaan communiceren, maar denkt vooral dat CD&V nu "de waakhond van N-VA moet zijn". De bal ligt in het kamp van Bart De Wever, klonk het voorts unisono. Een paradox, merkte éminence grise Mark Eyskens op, "dat een ultra-Vlaams-nationalist nu de Belgische problemen moet gaan oplossen". Maar dat ook PS-voorzitter Elio Di Rupo aan zet is, stemt niet iedereen even gelukkig. Zo sprak Bogaert zich "niet principieel" uit tegen de socialist, maar minstens aan zijn Nederlands zal nog geschaafd moeten worden. "Ik kan me toch niet voorstellen dat de premier met een tolk moet rondlopen", besloot hij.
Na afloop van het CD&V-partijbestuur legde voorzitster Marianne Thyssen de bal uitdrukkelijk in het kamp van N-VA-voorzitter Bart De Wever. Meteen benadrukte ze wel dat haar partij zich constructief zal opstellen. "Het is niet aan ons om een formule uit te werken. Maar we willen niets blokkeren en we zullen helpen een oplossing te vinden", aldus Thyssen.
De Franstalige partijen hebben de keuze tussen enerzijds onderhandelen en tot een groot akkoord komen en anderzijds het uitsluiten van de N-VA en vasthouden aan een politiek en economisch status quo", met alle gevolgen van dien. Dat verklaarde N-VA-voorzitter Bart De Wever na afloop van het bureau van zijn partij. Hij herhaalde nog maar eens te willen praten en onderhandelen met de Vlaamse én Franstalige partijen, maar te wachten op een concreet initiatief van de koning. Om 15 uur wordt De Wever op het paleis in Laken verwacht. Hij gaat in op die uitnodiging en gaat de vorst zijn "visie op de zaken uitleggen". Door het colloque singulier kon De Wever niet zeggen wat hij de vorst precies gaat vertellen, maar hij maakte wel nog eens duidelijk hoe de kaarten volgens hem liggen. "Wij hebben nu het besef van de verantwoordelijkheid die we als partij moeten opnemen. We willen zo snel mogelijk aan de slag om te komen tot structuren die werken", zei hij. De Wever laat zich niet vastzetten in een tijdskader maar zei de komende zomer te willen gebruiken om te zien hoe er een regering gevormd kan worden en of er grote hervormingen mogelijk zijn. In functie van de zo maximaal mogelijke uitvoering van het N-VA-programma is De Wever bereid zijn "verantwoordelijkheid op te nemen", maar hij wil de post van eerste minister zeker aan een Franstalige aanbieden als dat een garantie zou bieden op grote hervormingen.
De Europese Commissie is ervan overtuigd dat België ondanks de "uitdagingen" in de nationale politiek een "efficiënt" en "ambitieus" voorzitterschap van de Europese Unie zal waarnemen. Zo heeft de Commissie maandag gereageerd op de verkiezingsresultaten in België. "Wij zijn ervan overtuigd dat België deze uitdaging het hoofd kan bieden en een efficiënt en ambitieus voorzitterschap kan hebben", zo verklaarde de woordvoerster van Commissievoorzitter José Manuel Barroso. De woordvoerster erkende wel dat de situatie in België na de federale verkiezingen van zondag "een uitdaging vormt, zoals dat het geval is voor elk land dat een regering aan het vormen is op een moment dat het Europese voorzitterschap zich aandient". België neemt vanaf 1 juli zes maanden lang het Europese voorzitterschap waar. Dat voorzitterschap gaat naar alle waarschijnlijkheid van start met een regering van lopende zaken. Bij de Commissie is men echter overtuigd van het Europese engagement van de politici en diplomaten van één van de stichtende lidstaten. Ontslagnemend premier Yves Leterme verzekerde Barroso vorige maand dat de voorbereiding op punt staat en dat België alles zal doen om het voorzitterschap in goede banen te leiden. De Europese pers is niet overtuigd. Kranten als Handelsblatt, El Mundo, International Herald Tribune en andere stellen zich vragen bij de impact van de politieke onzekerheid in het voorzittende land op een moment dat Europa op monetair en economisch vlak belangrijke beslissingen moet nemen.
Het Vlaams Belang is niet op sterven na dood en wil een bondgenoot zijn voor de N-VA in het streven naar onafhankelijkheid, maar stelt wel vast dat de partij van Bart De Wever nu een onderhandelde oplossing voor BHV nastreeft. Dat verklaarde partijvoorzitter Bruno Valkeniers na afloop van het partijbestuur van Vlaams Belang. Het bestuur heeft volgens hem sereen de verkiezingsuitslag geanalyseerd. Met een verlies van drie procent in vergelijking met de Vlaamse verkiezingen is het resultaat niet goed, erkent Valkeniers. Hij verwijst onder meer naar het stofzuigereffect van N-VA en het feit dat de eigen thema's - veiligheid en migratie -niet aan bod gekomen zijn tijdens de campagne. Het partijbestuur is evenwel van mening dat de basis van de partij sterk is en dat het Vlaams Belang verre van op sterven na dood is. "We gaan verder met volle moed", aldus Valkeniers. Voor hem is Bart De Wever en N-VA nu aan zet. Tegelijk wijst hij erop dat de nationalistische partijen meer dan 40 procent van de stemmen halen. Vanuit de oppositie wil Vlaams Belang proberen wezenlijke stappen te zetten naar de onafhankelijkheid van Vlaanderen. Valkeniers betreurt wel dat De Wever nu spreekt over een onderhandelde oplossing van BHV. Vlaams Belang zal bij de eedaflegging in de Kamer op 6 juli een splitsingsvoorstel voor BHV indienen en de hoogdringendheid vragen. Daarnaast zal de partij de geldigheid van de stembusslag in vraag stellen, aldus Valkeniers.
Ecolo wacht de initiatieven van de koning af. Dat heeft co-voorzitter Jean-Michel Javaux maandag gezegd na afloop van het partijbureau. De Franstalige groenen gaan de komende uren wel al overleggen met hun collega's van Groen! over de interpretatie van de politieke situatie en over hoe ze hun samenwerking verderzetten. "Alles begint vandaag. De koning start zijn consultaties. Wij gaan in de komende uren overleggen met Groen!", zei Javaux. "De groene familie blijft zijn rol spelen: die van de dialoog", klonk het. De groenen spreken zich voorlopig niet uit over hun voorkeuren voor mogelijke coalities. "Het is wat te vroeg om daarover te spreken. Alle types coalities zijn mogelijk en je moet wat al moeilijk is, niet nog moeilijker maken", vond Javaux. Volgens hem is het helemaal nog niet zeker dat Ecolo deel zal uitmaken van de meerderheid. "Ik denk niet dat de groenen incontournable zijn." De score van N-VA maakt de situatie volgens Ecolo erg complex. De partij vraagt zich af hoe de programma's van de PS en de Vlaamse nationalisten, die erg ver uit elkaar liggen, te verenigen zijn. Binnen de "politieke tsunami" is Javaux tevreden met het resultaat van zijn partij, dat hij als een consolidatie interpreteert, met een zetel extra voor Groen!.
Francis Van de Woestyne, politiek journalist van La Libre Belgique: ‘De grote vraag die zich na deze uitslag stelt, is: zal de N-VA bereid zijn om compromissen te sluiten? De sterkte van Bart De Wever is net dat hij nog nooit compromissen heeft moeten sluiten. De Franstalige partijen hebben nu misschien wel begrepen dat er een staatshervorming zal moeten komen, maar hoe die er moet uitzien en hoe ver die gaat, daar denken ze nog steeds helemaal anders over dan de Vlaamse partijen. Toch denk ik dat een samenwerking tussen PS en N-VA mogelijk is, al geloof ik niet dat daar op voorhand al over gepraat is. Maar de PS is er wel klaar voor om samen te werken met de N-VA. Het gaat toch om een democratische partij, een cordon zoals bij het Vlaams Belang is niet nodig. Elio Di Rupo heeft de capaciteiten om premier te worden, en lijkt ook op weg naar de Wetstraat 16. Een voordeel daarbij is dat hij veel respect heeft voor Vlaanderen, maar zijn gebrekkige tweetaligheid is een probleem. Bovendien kan het premierschap een vergiftigd geschenk zijn voor hem, want volgens mij zal Di Rupo als premier het leven erg moeilijk gemaakt worden aan Vlaamse kant. Vooral omdat veel Vlamingen toch vinden dat ze recht hebben op dat premierschap. Daarom denk ik dat Johan Van de Lanotte als sp.a’er op dit moment misschien wel de grootste kans maakt om eerste minister te worden.’
Een eventueel premierschap voor PS-voorzitter Elio Di Rupo zal niet geruild worden tegen een verzwakking van de Franstalige rechten. Dat heeft aftredend vicepremier Laurette Onkelinx maandag verzekerd op RTL-TVI. Met een duidelijke overwinning van de PS en een socialistische familie die de grootste wordt, gonst het momenteel van de geruchten over een mogelijk Di Rupo I. "We gaan dat zeker niet ruilen tegen het loslaten van dat wat we tijdens de campagne verdedigd hebben", onderstreepte Onkelinx, verwijzend naar de bescherming van de rechten van de Franstaligen. Van ruilhandel zal geen sprake zijn. De socialistische topvrouw gaf aan dat Di Rupo nu aan de slag zal gaan met het oog op de regeringsvorming. Maar het is de koning die aan zet is, bracht ze in herinnering. En die is maandagvoormiddag alvast gestart met een eerste reeks consultaties.
Op het partijbureau van de Vlaamse socialisten werden maandag geen champagneflessen ontkurkt. "Dit is geen overwinningsfeest, maar we hebben standgehouden en dat is in de gegeven omstandigheden een verdienste op zich", verklaarde sp.a-voorzitster Caroline Gennez na afloop van de vergadering. Haar partij wil nu praten over de vorming van een regering, maar benadrukt niet aan zet te zijn. "Wij mikken enkel op de realisatie van ons programma", zei Gennez. Sp.a deed het zondag nog slechter dan de al desastreuze verkiezingsuitslagen van 2007 (16,3%) en 2009 (15,3%), maar volgens Gennez heeft haar partij standgehouden. "De regeringspartijen werden afgestraft, de Vlaamse oppositie heeft standgehouden. En wij zijn de leidende partij aan de progressieve zijde", luidde het. Gennez herhaalde dat nu de koning, N-VA en PS aan zet zijn. De Vlaamse socialisten zijn bereid te praten over hun programma en pleiten naar eigen zeggen voor fundamentele hervormingen, maar wachten "in alle bescheidenheid" op stappen van de winnaars. Over coalities wil Gennez zich niet uitspreken ("wij stellen geen exclusieven, veto's of deadlines"), maar ze wees er wel uitdrukkelijk op dat haar partij in de Vlaamse regering samenwerkt met CD&V en N-VA en dat sp.a uiteraard goeie contacten heeft met de PS. "Je moet ook over de taalgrens samenwerken. Ik weet niet of De Wever daartoe bereid is of kiest voor een verrottingsstrategie", stelde de voorzitster. Over wijzigingen aan de interne partijstructuur werd op het partijbureau naar verluidt niet gesproken.
Groen! sluit een regeringsdeelname niet uit. "Wij zijn bereid om op basis van ons programma deel te nemen aan een regering." Dat heeft Groen!-voorzitter Wouter Van Besien maandagmiddag verklaard. Groen! wil een eventuele regeringsdeelname bespreken met de Franstalige collega's van Ecolo. Als het van Groen! afhangt, wordt alvast opnieuw een gezamenlijke fractie met Ecolo op poten gezet. Groen! groeit in Vlaanderen naar 7 procent (+0,6 procent) en klimt van 4 naar 5 Kamerzetels. De partij verliest haar zetel in Brussel-Halle-Vilvoorde (Tinne Van der Straeten), maar verovert er met Kristof Calvo een tweede in Antwerpen en een eerste in Leuven met professor Eva Brems. "Er is één grote winnaar en dat is N-VA en een tweede winnaar en dat zijn wij. En we zijn heel blij dat we dat hebben kunnen realiseren met een boodschap van dialoog en solidariteit", aldus Wouter Van Besien. In de Senaat behoudt Groen! 1 rechtstreekse verkozene, Freya Piryns. De partij heeft ook recht op een gemeenschapssenator. Het is volgens voorzitter Van Besien nog niet uitgemaakt of Luckas Van der Taelen gemeenschapssenator blijft.
